Roofs 2014-04-03 Faalreductie

Kleine en grote fouten worden dagelijks gemaakt. Niet expres of bewust, maar toch: iedereen maakt iedere dag wel minimaal één fout(je).

Er wordt ons ingepeperd vooral geen fouten te maken. Wie heeft bijgedragen aan een kostbare fout, voelt zich bezwaard en schuldig. Eén ding is echter zeker: fouten zullen altijd gemaakt worden, immers wie geen fouten maakt, maakt meestal niets.

Dit is geen vrijbrief fouten te maken. Het is wel de bedoeling dat we van onze fouten leren. Dat betekent dus dat het niet zinvol is je best te doen fouten te verdoezelen. Als de fout dan toch gemaakt is, is het zaak er beter van te worden en te innoveren.

Het motto is dan ook: elkaar de gelegenheid te geven fouten te maken.

Waar ik dan wel weer moeite mee heb, zijn de vermijdbare fouten die ontstaan door een onvoldoende werkvoorbereiding, grote slordigheid en/of gemakzucht.

Hoewel er sprake was van een zeer milde winter, zijn er tijdens de vier stormen die de daken hebben moeten doorstaan grote schades ontstaan. De stormen beschouwende wordt duidelijk dat het volgens Nederlandse begrippen best hard gewaaid heeft. Ik heb echter nog niet één keer kunnen vaststellen dat er sprake was van een overmachtsituatie, waarbij het harder gewaaid zou hebben dan de norm voorziet.

Hieruit kan worden afgeleid (en dat gebeurt dan ook) dat er in al deze gevallen sprake is van een fout of foutje in het ontwerp, de uitvoering en/of het materiaal of systeem. In alle gevallen meestal een kostbare fout met grote gevolgen.

Uit het onderzoek naar de oorzaak van de stormschade (de fout) blijkt dat een belangrijk deel is toe te schrijven aan de tekortkomingen in het ontwerp en/of bij de uitvoering. Oorzaken die iedereen die regelmatig betrokken is bij stormschades wel bekend voorkomen, zijn bijvoorbeeld: een onvoldoende aantal bevestigers, een onvoldoende verkleving, het ontbreken van een voldoende kimfixatie enz.  Vermijdbare fouten, die al meerdere keren gemaakt zijn en waarover we boeken hebben volgeschreven. Ze zouden niet meer moeten voorkomen.

Het repeteren van fouten kwalificeren we als falen. Het falen in de bouw, zo is algemeen bekend, leidt tot extreme faalkosten – en die nemen maar niet af. De oplossingen waarbij de kans op falen structureel kan afnemen, zijn wel degelijk voorhanden en moeten dus ook worden ingezet.

Wanneer alleen al het aantal ontwerpfouten wordt teruggedrongen, leidt dit tot een enorme faalreductie. Praktisch gesproken betekent dit in ons vak dat de werkvoorbereiding professioneel moet plaatsvinden. Voor een dak is dit niet alleen het uittrekken van hoeveelheden maar ook het uitwerken van de detailleringen, het doorspreken van deze detailleringen daar waar deze in aanraking komen met andere uitvoerende partijen, en het opstellen van een draaiboek uitvoering.

Er moeten echter grotere stappen gemaakt worden. Gelukkig worden we geholpen met doorgaande automatisering  - welke in de bouw, maar ook in onze dakensector, een steeds grotere rol zal gaan spelen. De eerste projecten waarbij BIM een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan faalreductie zijn veelbelovend.

BIM betreft een bouw informatiemodel (Building Information Model) dat gemaakt en gebruikt wordt als een manier van ontwerpen en bouwen waarbij een gebouw of constructie, en veel (of alle) informatie daarover geïntegreerd als een informatiemodel in een of meerdere databanken wordt vastgelegd. Een 3D model vormt een onderdeel van het totale model waarbij informatie over het bouwwerk in het model geïntegreerd wordt, zoals functies van ruimtes en onderdelen, planning van werkzaamheden, enz.

In de bouw- en dakenwereld is het maken van dergelijke prototypen nog niet gebruikelijk. De bouw of het dak is nu nog steeds zelf het prototypemodel. Vast staat, dat dit fouten en dus grote  kostenoverschrijding in de hand werkt.

Bij een verdergaande geautomatiseerde werkvoorbereiding worden in het ontwerp alle tekortkomingen eruit gefilterd. Als alleen dit al lukt hebben we het op het dak met de uitvoering een stuk gemakkelijker.

Nic-Jan Bruins